Ghostwriterów, czyli osoby wykonujące ghostwriting, nazywa się autorami widmo. W artykule przedstawię definicję ghostwritingu, opowiem, kto go potrzebuje i gdzie go znajdziesz. Okaże się, że znasz co najmniej jeden bestseller, który jest dziełem nawet nie jednego, a wielu ghostwriterów. Odpowiem również na pytanie, czy ghostwriting jest legalny… i jak to obejść. Zapraszam do lektury.
Ghostwriting – co to jest?
Ghostwriting to proces tworzenia tekstu, pod którym podpisze się ktoś inny. Jako copywriter medyczny częściej niż rzadziej pisałam teksty, pod którymi nie byłam podpisywana lub też widniał ogólny podpis “Redakcja”. Zdarzało się też, że pod tekstem podpisywał się lekarz z imienia i nazwiska, chociaż artykuł widniał w zupełnie niezmienionej postaci.
Ghostwriting – kto go potrzebuje?
Pomijanym, chociaż oczywistym faktem, jest to, że liderzy, przedsiębiorcy, influencerzy czy sławne osoby są często bardzo zajęte. Niekiedy pracują po kilkanaście godzin dziennie, aby osiągnąć wielkie cele i zasiać swoje idee. Posiadają ogromną wiedzę w swojej specjalizacji, ale rzadko kiedy mają czas czy rzemiosło, aby stworzyć serię artykułów na bloga czy książkę. Takie osoby potrzebują ghostwritera.
Dlaczego niby mieli pisać samodzielnie? W końcu rezygnacja ze współpracy z profesjonalistą już na wstępie jest decydowaniem o pozbawieniu się przewagi w wyścigu o wyświetlenia, udostępnienia, polubienia czy sprzedane egzemplarze. Tak samo przedsiębiorcy czy influencerzy nie robią sami remontu w swoim domu, tylko wynajmują ekipę remontową, gdzie każdy ma swoją specjalizację np. elektrykę czy kładzenie płytek. Podobnie warto zainwestować w ghostwritera i to takiego, który zna się na tym, co robisz np. na medycynie.
Ghostwriting – gdzie go znajdziesz?
Ghostwriting istnieje więc nie tylko w książkach, ale często w całym internecie. Gdy czytasz swojego ulubionego blogera, słuchasz podcastu, filmu na YouTubie czy oglądasz rolkę na Instagramie. Ich autorem niekoniecznie jest ten, kto się pod nimi podpisuje. A nawet jeśli jest, to niekoniecznie jedynym.
W praktyce ghostwriterzy piszą posty blogowe, posty i scenariusze filmów do mediów społecznościowych, scenariusze filmów i serialów, książki, przemówienia, żarty, teksty piosenek, teksty do talk-show, artykuły, podcasty. Nie zdziwiłabym się, gdyby pisali też cięte riposty prowadzących talent-shows czy programów kulinarnych, ale to pewnie tajemnica poliszynela.
Ghostwriting – czy jest legalny?
W Polsce ghostwriting nie jest legalny. Dlaczego? Nie można pozbyć się, oddać czy sprzedać praw autorskich. Prawa autorskie są niezbywalne. Można to jednak legalnie obejść…
Na czym polega legalny ghostwriting?
W Ameryce często pod nazwiskiem pomysłodawcy książki pojawia się nazwisko ghostwritera. Nieśmiało takie książki zaczęły pojawiać się w Polsce, czego przykładem jest między innymi autobiografia Magdy Gessler, napisana wspólnie z Dominikiem Linowskim. Sama miałam przyjemność współtworzyć dwie książki medyczne z doktor Anną Bondyrą (pierwszą z nich również z doktorem habilitowanym nauk medycznych Sławomirem Murawcem).
Legalnym ghostwritingiem nazwiemy więc zjawisko, gdzie ghostwriter jest wymieniony z nazwiska na okładce. Nie umniejsza to pomysłodawcy projektu, a współpraca z profesjonalnym ghostwriterem znacznie zwiększa szanse na sukces (i w ogóle zaistnienie) projektu. Projektem tym może być książka, seria wpisów blogowych czy inny rodzaj treści.
Taki ghostwriting jest całkowicie legalny, de facto nie spełnia już definicji ghostwritingu. Lepiej nazwać go współautorstwem czy współtworzeniem. Współpracę z doktor Anną Bondyrą opisałam w zakładce o książkach medycznych.
Ghostwriting stanowi jeden z najstarszych zawodów
Chociaż o ghostwritingu mówi się od niedawna, istnieje on tak długo, jak słowo pisane. Najprawdopodobniej najbardziej popularnym przykładem ghostwritingu jest znany bestseller, czyli Biblia. Zarówno Stary, jak i Nowy Testament zostały spisane przez wiele osób, setki lat po opisywanych wydarzeniach.
W czasach starożytnych pojęcie praw autorskich jeszcze nie istniało. Przez wiele tysięcy lat historie były opowiadane grupowo, szczególnie te przekazywane ustnie. W związku z tym najstarsze teksty nie przypisuje się jednemu autorowi, tylko traktuje się je jako refleksje i wkład całych kultur.
Dopiero w czasach Oświecenia zaczęto przypisywać autorstwo książek, a później filmów, pojedynczym osobom. Francuskie określenie autorów, słowo “auteurs”, darzono dużym szacunkiem. Doceniano, że jedna osoba mogła stworzyć daną historię. W krótkim czasie powstała idea, że książka powinna mieć określone źródło, czyli autora. Rozprzestrzeniła się ona nie tylko w kręgach literackich, ale i również w wyobraźni samych czytelników.
Definicja ghostwritingu się zmienia
Ghostwriter kryje parasol różnych ról, które dostosowuje do swojego zleceniodawcy. Od dawna wiadomo, że dobry redaktor czy tłumacz mogą zmienić książkę na lepsze. Jednakże dopiero od niedawna istnieją coachowie od pisania książek, którzy:
- pomagają przejść przez cały proces pisania, rozplanować książkę i prace nad nią,
- redagują pierwsze wersje książki przed wysłaniem do wydawcy,
- recenzują z uwagami, co należy poprawić.
Tę samą rolę może pełnić dobry ghostwriter, bo tutaj ocieramy się już dość mocno o te zawody. Tak samo ghostwriting może dzielić obowiązki pisarskie ze swoim zleceniodawcą:
- opisywać tylko historie przypadków czy badania,
- przelewać na papier długi wywiad ze zleceniodawcą do jego biografii i układać go w logiczną historię,
- napisać nowelę na podstawie pomysłu i researchu zleceniodawcy.
Korzyści ze współpracy z profesjonalnym ghostwriterem
Jeśli przeczytałeś setki świetnych książek, może wydawać Ci się następnym logicznym krokiem, aby napisać własną. Tylko że niestety to w ten sposób nie działa.
Możesz wprawdzie dowiedzieć się jak napisać książkę krok po kroku, ale ta informacja, zamiast uspokoić Cię, wzbudzi w Tobie lęk czy zniechęcenie. A może jesteś pełen entuzjazmu na myśl o podzieleniu się wiedzą i wypuszczeniu jej w świat, tylko że… kiedy to zrobić? Prowadzenie firmy czy strony medycznej już oznacza pracę na okrągło.
Z drugiej strony miło byłoby postawić na półce książkę własnego autorstwa, podarować swojej babci czy zadedykować ukochanej osobie. Można te dwie strony pogodzić, gdy skorzystasz z tego, co oferuje ghostwriting.
Ghostwriter może Ci pomóc, jeżeli…
- Twoje nowe podejście do jednej z dziedzin życia jest tak efektywne, że ciągle słyszysz “powinieneś napisać książkę”. Tylko że nie masz czasu to zrobić…
- chcesz się podzielić ze światem swoją historią, aby pomóc innym, ale nie potrafisz ująć jej w słowa,
- potrzebujesz przemowy, prezentacji czy scenariusza do filmu, który zainspiruje widownię do akcji, jednakże nie potrafisz wyjść poza “syndrom migającego kursora”, zwany też “syndromem pustej kartki”,
- masz świetny pomysł na książkę, ale nie brak Ci umiejętności, aby wcielić ten pomysł w życie,
- chcesz stworzyć konkretne treści, ale działasz zgodnie z maksymą “rób tylko to, na czym się dobrze znasz” – a nie możesz tego powiedzieć o pisaniu,
- planujesz poprawić swoje umiejętności pisarskie dzięki współpracy z profesjonalnym ghostwriterem.
Współpraca z ghostwriterem pozwoli Ci podzielić się Twoją wizją ze światem, w sposób zgodny z Tobą.
Jeśli więc chcesz podbić internet czy księgarnie (a może jedno i drugie), sprawdź moją ofertę jako copywriter medyczny i napisz na kontakt@copywritermedyczny.pl To będzie Twój pomysł, Twoje doświadczenie, Twój cel. Ja tylko pomogę Ci przelać to na papier.
